Het verraad van Ilovajsk

Bijna een maand lang is in de zomer van 2014 strijd geleverd om het stadje Ilovajsk, strategisch gelegen tussen de door de separatisten bezette steden Donetsk en Loehansk. Hoeveel doden er precies zijn gevallen, maar uit een parlementair onderzoek achteraf blijkt dat er alleen al bijna duizend Oekraïense soldaten gesneuveld zijn.

Ilovajsk is in handen van de pro-Russische rebellen als het Oekraïense leger op donderdag 7 augustus voor het eerst de aanval opent. Pas vanaf donderdag 19 augustus wordt vooruitgang geboekt. Onder aanvoering van het vrijwilligersbataljon Donbas wordt het ooit 16.000 inwoners tellende stadje bestormd. Die eerste aanval mislukt, maar in de daarop volgende nacht lukt het toch om de rebellen te verdrijven uit een deel van het stadje. De Oekraïense vlag wappert weer op het gemeentehuis.

Nog weer een dag later zegt het leger Ilovajsk volledig in handen te hebben na hevige straatgevechten. Dat blijkt te vroeg gejuicht, want de straatgevechten duren nog dagenlang voort. De soldaten snakken naar versterkingen die maar niet komen. Commandant Semen Sementsjenko van het Donbasbataljon zal later verklaren dat hij en zijn mannen zich verraden voelden door zowel het reguliere leger als door de vrijwilligersbataljons.

Dan blijkt dat het ergste nog moet komen. De rebellen weten Ilovajsk volledig te omsingelen met hulp van het Russische leger. Vanuit omliggende plaatsen wordt Ilovajsk met zware artillerie beschoten. Dat leidt tot aanzienlijke verliezen. Na een week blijkt de situatie onhoudbaar voor de Oekraïense soldaten. Er wordt onderhandeld met de bevelvoerende Russische officieren over een aftocht uit Ilovajsk. De soldaten kunnen ongehinderd vertrekken door een corridor, zo luidt de afspraak die nog eens wordt bevestigd door premier Alexander Zachartsjenko van de Volksrepubliek Donetsk. Hun pantserwagens en munitie moeten ze achter laten.

Op vrijdag 29 augustus om zes uur ’s ochtends vertrekt een colonne van zestig voertuigen. De eerste wagen, met dode en gewonde soldaten, voert een witte vlag. Na tien kilometer worden de wagens omsingeld door Russische troepen en die van de rebellen. Ze openen het vuur met zware machinegeweren en mortieren. Soldaten proberen te vluchten, maar worden neergeschoten of gevangen genomen.

Twee dagen later, op zondag 1 september, weten 97 Oekraïense soldaten alsnog uit Ilovajsk weg te komen. Die dag valt Ilovajsk weer in handen van de separatisten. Meer dan vijfhonderd soldaten worden krijgsgevangen gemaakt. De legerleiding bagatelliseert de slachting en spreekt van circa honderd doden. Een parlementaire onderzoekscommissie komt in oktober 2014 tot de conclusie dat het er bijna duizend moeten zijn geweest. Minister Valeri Heletaj van Defensie wordt verantwoordelijk gehouden en treedt af. In augustus 2015 komt de militaire hoofdaanklager Anatoli Matios met een rapport waaruit bleek dat in Ilovajsk 366 soldaten gesneuveld zijn, 429 raken gewond, 158 worden vermist en er zijn 128 soldaten gevangen genomen.

Het enige positieve aan wat later als ‘een slachtpartij’ wordt aangeduid, is dat het de aanleiding vormt voor de Minsk-akkoorden van 5 en 19 september, als voor het eerst geprobeerd wordt een einde te maken aan het oorlogsgeweld in Oost-Oekraïne.

Het Russiche leger is volgens het rapport van Matios met negen bataljons deelgenomen aan de slag om Ilovajsk. Het ging dan om 3.500 soldaten, 60 tanks, 320 pantserwagens, 60 stuks artilleriegeschut, 45 mortieren en ook nog vijf antitankraketten.

Geen opmerkingen: