De relatie tussen Polen en Oekraïne verslechtert in een rap tempo. Sommige Poolse politici zetten het buurland nu neer als een 'barbaars' land. Vorig jaar zomer ontstonden de eerste wrijvingen toen het Poolse parlement besloot dat de etnische zuiveringen in de Oekraïense provincie Volyn, van maart 1943 tot eind 1944, voortaan als genocide (volkerenmoord) te boek moet staan.
Het parlementsbesluit was min of meer een reactie op de Oekraïense erkenning van OUN-UPA en het vernoemen van straten naar de leiders van dit verzetsleger. Polen houdt Stepan Bandera, de leider van de Oekraïense nationalisten, en Roman Sjoechevtisj, die deel uitmaakte van het Nachtigall-bataljon van de Nazi's, verantwoordelijk voor de vele Poolse doden als gevolg van de etnische zuiveringen.
Het Oekraïense parlement reageerde met een verklaring waarin er op werd gewezen dat alle slachtoffers van de etnische zuiveringen, Poolse én Oekraïense, herdacht dienen te worden. Er kwamen namelijk ook vele duizenden Oekraïners om bij die zuiveringen, omdat ook Poolse nationalisten zich niet onbetuigd lieten. De situatie verslechterde nog meer toen enkele Oekraïense herdenkingsmonumenten op Pools grondgebied werden vernield en deelnemers aan herdenkingsbijeenkomsten werden aangevallen.
In januari was er een nieuw incident dat het er niet beter op maakte. Oekraïense grensbewakers weigerden om burgemeester Robert Jan Choma van de stad Przemysl te laten passeren. Het bleek dat de staatsveiligheidsdienst SBOe Choma tot ongewenste vreemdeling had verklaard voor een periode van vijf jaar. Hij steunde vorig jaar de zogenoemde nationalistische Mars van de Adelaars in zijn stad waarbij deelnemers onder meer riepen dat Lviv nog altijd bij Polen zou moeten horen.
De kwestie-Choma werd hoog gespeeld door het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken dat dreigde de samenwerking met het buurland op te zeggen. Na een maand gaf Oekraïne toe en was Choma weer welkom. De schuld voor het hele conflict werd op ''een derde land'' geschoven - waarmee Rusland wordt bedoeld dat tussen beide landen zou zitten stoken.
In april werd een herdenkingsmonument voor de verzetsstrijders van de UPA in het Poolse Hruszowice vernield. Dat gebeurde met toestemming van de lokale autoriteiten die oordeelden dat er geen vergunning voor het monument was afgegeven. Dit werd bestreden door de Federatie van Oekraïners in Polen. Vast staat dat in de afgelopen drie jaar zeker vijftien gevallen bekend zijn van beschadiging van Oekraïense monumenten op Pools grondgebied. Hruszowice was de druppel die de emmer over deed lopen. In alle gevallen ondernamen de Poolse autoriteiten niets, de monumenten werden niet hersteld en de daders werden niet gestraft.
Er wordt intussen wel gesproken over het legaliseren en herstellen van Oekraïense monumenten, en ook over het opgraven van de Pools slachtoffers en het legaliseren van Poolse monumenten in Oekraïne. Eenvoudig gaat dat niet, want specifiek bij het monument in Hruszowice gaat het volgens Polen niet om een herdenkingsmonument op een plek waar Oekraïners begraven liggen, maar enkel om het verheerlijken van de UPA. En dat is voor Polen weer niet acceptabel.
''Onze boodschap is duidelijk: jullie komen de Europese Unie niet in met Bandera'', waarschuwt minister Witold Waszczykowski van Buitenlandse Zaken die afgelopen week ook nog eens liet weten dat hij geen mensen met anti-Poolse sentimenten mee wil toelaten. Dat houdt ook in dat er geen Oekraïense slachtoffers van de etnische zuiveringen meer mogen worden opgegraven en dat er geen herdenkingsbijeenkomsten meer mogelijk zijn.
De Poolse senator en historicus Jan Zharin gooide eveneens vorige week nog weer de nodige olie op het vuur door Oekraïne te verwijten dat het ''barbaars'' om gaat met de historie. Hij zei dit in een interview met wPolityce, waarin hij ook opmerkte dat sprake is van diepgaande culturele verschillen tussen Polen en Oekraïne. ''In de hedendaagse politiek hebben we veel gemeen, maar niet als het gaat om onze gemeenschappelijke recente geschiedenis.''
Het Oekraïense Historisch Instituut is bereid daarover te praten, maar van Poolse kant is daar nog geen interesse in getoond.
Meer achtergrond over het Oekraïense nationalisme en de etnische zuiveringen in het Pools-Oekraïense grensgebied is hier te vinden.
Bron: 112.ua
Geen opmerkingen:
Een reactie posten